انواع شرکت های دانش بنیان و معیارهای ارزیابی شرکت ها

۱- شرکت های دانش بنیان نوپا

شرکت های دانش بنیان نوپا ،شرکت‌هایی هستند که تازه تأسیس بوده و اغلب دارای ۳ الی ۴ نفر پرسنل، که بصورت پاره وقت فعالیت‌های شرکت را جلو می‌برند. درصد بالایی از شرکت‌های نوپا، متشکل از اعضای هیات علمی دانشگاه‌های مختلف بوده که هدفشان تبدیل ایده‌های نو موجود در تخصص خود به محصول می‌باشد.

 شرکت های دانش بنیان نوپا، اولین سطح از شرکت های دانش بنیان از نظر استطاعت مالی محسوب می‌شوند که به دلیل تشکیل شدن از افراد آکادمیک و نوپا که به تازگی پا به عرصه صنعت گذاشته‌اند، به تازگی تأسیس شده‌اند و نیازمند حمایت بیشتری جهت تجاری شدن محصولات و خدمات خود دارند، اینگونه شرکت‌ها عمدتاً بر پایه ایده محوری تشکیل شده‌اند و می‌توان به اینگونه شرکت‌ها استارت آپ گفت که میزان ریسک اینگونه شرکت‌ها هم به نسبت مزیت‌های ایده محوری، بالا می‌باشد.

۲-شرکت های دانش بنیان تولیدی

شرکت های دانش بنیان تولیدی  با توجه به داشتن معیارهای آیین نامه ارزیابی و تشخیص شرکت‌ها و مؤسسات دانش بنیان دارای سابقه و تجربه خوبی در تولید محصولات و ارائه خدمات خود می‌باشند. شرکت‌ها باید تمام معیارهای موجود برای  دانش بنیان تولیدی  را باهم داشته باشند. شرکت‌های تولیدی در واقع شرکت‌هایی هستند که حداقل سه سال از سابقه تشکیل و فعالیت شرکت گذشته است، اینگونه شرکت‌ها با توجه به اینکه فعالیت اقتصادی داشته‌اند لزوماً اظهارنامه مالیاتی داشته و گواهینامه‌های متعدد با توجه به نوع فعالیت خود اخذ نموده‌اند. شرکت‌های تولیدی حجم مراودات مالی قابل توجهی داشته و کدهای کارگاهی و لیست بیمه را دارا بوده و فعالیت اقتصادی خود را شکل داده‌اند.

۳-شرکت های دانش بنیان صنعتی

شرکت های دانش بنیان صنعتی  با توجه به داشتن معیارهای آیین نامه ارزیابی و تشخیص شرکت‌ها و مؤسسات دانش بنیان  دارای سابقه و تجربه کافی در زمینه فعالیت خود می‌باشند. لازم به ذکر است اگر شرکتی به هر نحو، گرید دانش بنیان صنعتی را از کارگروه ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکت های دانش بنیان و نظارت بر اجرا دریافت نماید به غیر از حمایت معافیت مالیاتی بر روی محصولات تأیید شده می‌تواند از تمام حمایت‌ها و تسهیلات قانون حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات بابت محصولات تأیید شده خود استفاده نماید.شرکت های دانش بنیان صنعتی با توجه به سابقه بالا در عرصه شغلی و تخصصی خود معیارهای عمومی اقتصادی را دارا بوده و در دسته بندی به نسبت شرکت‌های نوپا، شرکت‌هایی با مراودات مالی بالا قرار خواهند گرفت.

۴-شرکت های دانش بنیان تجاری سازی

بزرگترین مشکلات و معظلات شرکت های دانش بنیان  در تجاری سازی محصولات و ضعف مدیرت کسب و کار خود می‌باشد. کارگروه ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکت‌های دانش بنیان و نظارت بر اجرا در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در تصمیمی جدید شرکت‌هایی که خدمات آنها باعث سهولت در روند فعالیت و رونق کسب و کار شرکت‌های دانش بنیان باشند به عنوان شرکت های دانش بنیان تجاری سازی مورد تأیید قرار می‌دهند.

به همین منظور در فهرست کالاها و  خدمات دانش بنیان تجاری سازی پیش بینی شده است تا شرکت‌هایی که با خدمات خود باعث رونق بخشیدن به کسب و کار  شرکت های دانش بنیان می‌شوند آگاهی کامل بابت دسته‌های موجود و مورد تأیید در بخش تجاری سازی فهرست کالاها و خدمات دانش بنیان داشته باشند.

۵-شرکت های دانش بنیان فرایندی  خدماتی

شرکت‌هایی که کالا یا خدمات ارائه شده از آنها به هیچ عنوان دانش بنیان نبوده و جزء کالاها یا خدمات روتین می‌باشد اگر این کالاها یا خدمات غیر دانش بنیان را توسط تجهیزات و فرآیندهایی که حائز شرایط آیین نامه ارزیابی و تشخیص شرکت های دانش بنیان باشد تولید نمایند می‌توانند گرید دانش بنیان صنعتی را دریافت کنند. قابل ذکر است تفاوت  شرکت های دانش بنیان صنعتی با شرکت های دانش بنیان نوپا  و تولیدی فقط در عدم استفاده معافیت مالیاتی در شرکت‌های دانش بنیان صنعتی می‌باشد.

معیارهای کالاها و خدمات دانش‌بنیان مورد تایید

1-1- سطح فناوری: کالاها و خدمات باید در حوزه فناوری­های بالا یا متوسط به بالا باشند به این معنا که دانش فنی طراحی و ساخت نمونه‌ی آزمایشگاهی یا دانش فنی فرآیند تولید محصول به دلیل پیچیدگی فنی:

1- به سختی قابل کپی‌برداری بوده و کسب آن از موانع اصلی ورود شرکت‌های دیگر به بازار باشد.

2- نیازمند تحقیق و توسعه قابل توجه توسط تیم فنی خبره، برای کسب آن باشد.

3- منجر به ایجاد خواص یا کارکردهای پیچیده‌ای در محصول شده باشد.

تبصره 1– با توجه به میزان پیچیدگی دانش فنی، کالا یا خدمت حائز معیارهای بند 1-1، بعنوان کالاها و خدمات دانش‌بنیان با فناوری در سطح 1 یا سطح 2، طبقه بندی می‌شوند.

تبصره 2- خدمات زیر، بعنوان خدمات دارای معیار بند 1-1، پذیرفته می­شود:

الف- خدمات جانبی «نصب، تعمیر و نگهداری تخصصی» مرتبط با «کالا یا خدمت حائز معیارهای ماده 1 و ساخته شده توسط شرکت متقاضی»

ب- خدمات ارایه شده با استفاده از «تجهیزات یا فرآیندهای با فناوری در سطح 1، حائز معیارهای ماده 1 و ساخته شده توسط شرکت متقاضی»

1-2- مرحله تولید: کالاهای ارایه شده،‌ باید در حال تولید بوده یا حداقل در حد نمونه آزمایشگاهی (با قابلیت بررسی فنی)‌ ساخته شده باشند، همچنین خدمات، باید دارای اسناد فروش باشند.

1-3- طراحی مبتنی بر تحقیق و توسعه: شرکت باید طراحی اساسی و قابل توجهی مبتنی بر فعالیت­های تحقیق و توسعه مطابق با پیوست (1)، حداقل در یکی از موارد زیر انجام داده باشد:

الف- طراحی زیرسیستم اصلی کالا و خدمت

ب- طراحی یکپارچه‌سازی کالا و خدمت

ج- طراحی فرآیند (یا تجهیزات) تولید کالا و خدمت، مشروط به پیچیده بودن این فرآیند (یا تجهیزات) تولید

ماده 2- معیارهای شرکت‌های دانش‌بنیان

شرکت‌های‌ دانش‌بنیان موضوع این آیین‌نامه شامل دسته­های زیر می‌باشند:

الف- نوپا نوع 1

ب- نوپا نوع 2

ج- تولیدی نوع 1

د- تولیدی نوع 2

ماده 3- شرکت‌های دانش‌بنیان «نوپا نوع 1»

شرکت­های نوپا که دارای اظهارنامه مالیاتی سال مالی گذشته خود نیستند یا دارای درآمد عملیاتی در اظهارنامه مالیاتی سال مالی گذشته خود نیستند، در صورتی که حداقل یک «کالا یا خدمت یا فرآیند تولید یا تجهیز تولید» با فناوری در سطح 1 را حداقل در حد نمونه آزمایشگاهی و مشروط به دارا بودن همه معیارهای ماده (1)، ساخته و ارایه نمایند، بصورت شرکت «نوپا نوع 1» تایید می­شوند.

ماده 4- شرکت‌های دانش‌بنیان «نوپا نوع 2»

شرکت­های نوپا که دارای اظهارنامه مالیاتی سال مالی گذشته خود نیستند یا دارای درآمد عملیاتی در اظهارنامه مالیاتی سال مالی گذشته خود نیستند، در صورتی که حداقل یک «کالا یا خدمت یا فرآیند تولید یا تجهیز تولید» با فناوری در سطح 2 را حداقل در حد نمونه آزمایشگاهی و مشروط به دارا بودن همه معیارهای ماده (1)، ساخته و ارایه نمایند، بصورت شرکت «نوپا نوع 2» تایید می­شوند.

ماده 5- شرکت‌های دانش‌بنیان «تولیدی نوع 1»

شرکت‌های متقاضی که در اظهارنامه سال مالی گذشته خود دارای درآمد عملیاتی هستند، در صورتی که حداقل (25) درصد از این درآمد، ناشی از فروش کالاها یا خدمات با فناوری در سطح 1 و حائز همه معیارهای ماده (1) باشد، بصورت شرکت «تولیدی نوع 1» تایید می­شوند.

ماده 6- شرکت‌های دانش‌بنیان «تولیدی نوع 2»

شرکت‌های متقاضی که در اظهارنامه سال مالی گذشته خود دارای درآمد عملیاتی هستند، با دارا بودن یکی از شرایط بندهای 6-1 یا 6-2، بصورت شرکت «تولیدی نوع 2» تایید می­شوند:

6-1– شرکت، حداقل یک «کالا یا خدمت یا فرآیند تولید یا تجهیز تولید» با فناوری در سطح 1 یا سطح 2 را حداقل در حد نمونه آزمایشگاهی و مشروط به دارا بودن همه معیارهای ماده (1)، ساخته و ارایه نماید.

6-2- شرکت مجری حداقل یک پروژه «مهندسی، پیمانکاری و ساخت» (EPC) باشد، مشروط به اینکه حداقل (10) درصد از قیمت قراردادهای پروژه ناشی از بخش‌های حائز همه معیارهای ماده (1) باشد.

تبصره– در مورد شرکت‌هایی که در اظهارنامه مالیاتی سال مالی گذشته خود دارای درآمد عملیاتی بالایی باشند، لازم است حداقل (3) درصد از این درآمد، ناشی از کالاها، خدمات، فرآیند تولید یا تجهیزات تولید با فناوری در سطح 1 یا سطح 2 و حائز همه معیارهای ماده (1)، باشد. شرکتهایی که حائز شرایط این تبصره نباشند، براساس پیوست (2) این آیین‌نامه ارزیابی می­شوند.

ماده 7- شرکت‌های «مستعد دانش‌بنیان (نوع3)»

شرکتهای مستعدی که حائز معیارهای این آیین‌نامه نباشند ولی در صورت ارائه فرصت و حمایت امکان کسب آنها را داشته باشند، در صورت احراز معیارهای ارزیابی ذکر شده در پیوست (2) این آیین‌نامه، بصورت شرکت مستعد دانش‌بنیان (نوع 3) تایید می­شوند.

آیین نامه ارزیابی شرکت های دانش بنیان

سامانه ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان